Zasłużeni dla Okręgu Wielkopolskiego PZF

Jan Olejniczak

Jan Olejniczak (✶23.10.1920 r. w Inowocławiu, ✝29.11.1994 r. w Poznaniu). Znany i ceniony grafik, projektant ponad 500 datowników okolicznościowych, autor opracowań graficznych licznych wystaw filatelistycznych, długoletni i zasłużony członek Okręgu Wielkopolskiego PZF.

Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Poznaniu, które przerwał wybuch II wojny światowej. W czasie wojny pracował jako robotnik rolny, następnie w pracowni malarskiej oraz w urzędzie kultury rolnej w Inowrocławiu. Od 1943 r. do zakończenia wojny pracował jako robotnik fizyczny w Poznaniu, w fabryce DWM — obecnie H. Cegielski.

Wydział Grafiki — ze specjalizacją grafika użytkowa — Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (PWSSP) ukończył w 1947 r. Dyplom studiów pedagogicznych otrzymał w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 1958 r. W 1947 r. podjął pracę na Wydziale Grafiki PWSSP w Poznaniu, gdzie zorganizował pracownię litografii. Ze studentami prowadził zajęcia z litografii oraz grafiki użytkowej. W 1951 r., w związku z likwidacją Wydziału Grafiki PWSSP w Poznaniu skierowany został do pracy pedagogicznej w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych (PLSP) w Poznaniu, gdzie pracował do chwili przejścia na emeryturę w 1980 r.

W 1972 roku otrzymał tytuł profesora. Był bardzo zaangażowany w pracy pedagogicznej, spod jego ręki wyszło wielu uzdolnionych i uznanych już artystów plastyków. Był autorem i współautorem szeregu programów nauczania różnych przedmiotów artystycznych realizowanych w liceach plastycznych całego kraju. Niezależnie od wytężonej pracy pedagogicznej brał czynny udział w życiu artystycznym.

Od 1949 r. był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, w którym pełnił szereg funkcji, łącznie z przewodniczeniem Sądowi Koleżeńskiemu ZPAP w Poznaniu. Jego bogate doświadczenie wykorzystywano w różnorodnych komisjach rzeczoznawców i komisjach artystycznych (Targi Krajowe w Poznaniu 1958–1968, Pracownia Sztuk Plastycznych 1958–1983, Komisja Artystyczna Wydawnictw Art. Graf. 1963–1969 oraz KAW 1973–1989).

Za swą wieloletnią pracę prof. Jan Olejniczak otrzymał szereg odznaczeń i wyróżnień, w tym: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980), odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” (1976), „Honorową Odznakę Miasta Poznania” (1967), odznakę „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Poznańskiego” (1975), „Złotą Odznakę Honorową PZF” (1971), Złotą Odznakę „Zasłużony Pracownik Łączności” (1979). Był laureatem nagród I stopnia Ministra Oświaty i Wychowania „za wybitne osiągnięcia pedagogiczne w szkolnictwie artystycznym” (1973, 1980). Jest także laureatem „Nagrody Miasta Poznania” w dziedzinie kultury i sztuki w roku 1986.

Jan Olejniczak był autorem i współautorem projektów i wykonania opraw plastycznych wielu imprez, w tym na Wystawie Ziem Odzyskanych we Wrocławiu (1948) oraz Międzynarodowych Targów Poznańskich i Targów Krajowych (1958–1968). Śmiałe koncepcje twórcze, oryginalność i rozmach jego prac zawsze wzbudzały za interesowanie zwiedzających.

Jako autor miał szereg sukcesów w projektowaniu plakatów i ekslibrisów, a niespotykany kunszt osiągnął w opracowywaniu znaków graficznych. Szczególne uznanie zdobyły Jego bardzo komunikatywne i znane znaki jak Targów Krajowych w Poznaniu (1958), Fabryki Wagonów (1960), Swarzędzkiej Fabryki Mebli (1960), Wielkopolskiego Przedsiębiorstwa Turystycznego „Przemysław” (1975), MTP (1983), Targów „POLEKO” (1985) oraz „BUDMA” (1991).

Od 1945 roku prof. Jan Olejniczak brał udział w indywidualnych i zbiorowych wystawach w kraju i za granicą. Za swe prace w ogólnopolskich i lokalnych konkursach uzyskał 18 nagród (głównie plakaty).

Prof. Jan Olejniczak szczególną sympatię obdarzał datowniki okolicznościowe i imprezy filatelistyczne. Opracował ponad 500 datowników okolicznościowych, głównie stosowanych w Dyrekcji Poznańskiej. Prace Jego są jedyne w swoim rodzaju. Zawsze niezwykle starannie wykonane, w mistrzowski sposób nawiązywały do okoliczności wydania. Są one ozdobą wielu eksponatów filatelistycznych i to nie tylko w kraju. Jego przygotowywania do opracowywania projektów mogą służyć za wzór dla innych — zawsze obłożony fachową literaturą, odwiedzający biblioteki i archiwa aby natrafić na coś oryginalnego i aby jak najwierniej przedstawić temat. Prace z tego zakresu były eksponowane na wielu indywidualnych wystawach jako wystawy projektów pocztowych datowników okolicznościowych, w tym:

• Galeria ZPAP „ART” w Poznaniu (1981), – Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu (1984),
• Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu (1991),
• Światowa Wystawa Filatelistyczna „Polska ‘93” w Poznaniu (1993 – dział „Wystawy specjalne”).

Brał także udział w „III Wystawie projektów znaków pocztowych” w Muzeum we Wrocławiu (1984).

Prof. Jan Olejniczak był ściśle związany z ruchem filatelistycznym (członkiem PZF został 27 kwietnia 1959 r.), z organizacją imprez wystawienniczych i z wydawnictwami. Jest on autorem projektów i wykonania opraw plastycznych, w większości przypadków samodzielnym, następujących wystaw, które odbyły się w Poznaniu:

• MWF „Intermess II” – Poznań 1961, także autor logo, członek Komitetu Wykonawczego,
• MWF „Tematica – Poznań 68” – 1968, także autor logo, członek Komitetu Organizacyjnego,
• ŚWF „Polska 73” w Poznaniu, też członek Komitetu Organizacyjnego,
• Bilateralna Wystawa Filatelistyczna „Polska – RFN”, Poznań 1985, współorganizator,
• XV OWF „Poznań 87”, także autor logo, członek Komitetu Organizacyjnego,
• ŚWF „Polska ‘93” w Poznaniu.

Zmarły był także autorem znaków graficznych wielu innych wystaw, w tym KWF „Lotnictwo – Poznań 78” oraz „IX Kongresu Światowej Federacji Stowarzyszeń Świętego Gabriela Archanioła” w Poznaniu, w 1992 roku. Do swego bogatego dorobku zaliczał także projekty wielu katalogów, biuletynów informacyjnych zaproszeń, a także kopert. Był członkiem komitetów redakcyjnych „Wielkopolskich Wiadomości Filatelistycznych” oraz „Filatelisty – Tematyka” mutacji D – Nauka, Kultura, Sztuka.